اکل (مفردات‌نهج‌البلاغه)اکل از مفردات نهج البلاغه، به معانی خوردن، مردن و پوسیدن و... آمده است. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در موارد گوناگونی از این کلمه در جریان‌هایی نظیر: دزدیده شدن مالی از بیت المال، پاسخ نامه‌ی معاویه، اقوام گذشته و... استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیواژهی اکل به معنای خوردن، می‌باشد. همچنین در معانی مردن، پوسیدن و امثال آن بکار می‌رود؛ که هر یک مصداق بخصوصی هستند. ۲ - دزدی از بیت المالدو نفر غلام را پیش امام (علیه‌السلام) آوردند. یکی از غلامان بیت المال بود و دیگری غلام مردی و هر دو از بیت المال دزدیده بودند. حضرت فرمودند: «اما هذا فهو من مال اللّه و لاحد علیه، مال اللّه اکل بعضه بعضا و امّا الآخر فعلیه الحدّ الشدید فقطع یده؛ یعنی اما غلام بیت المال حدّی ندارد، مال خدا بعضی از مال خدا را خورده است. ولی دیگری حدّ شدید دارد (که مال عموم را دزدیده است) لذا دست او را برید.» ۳ - نامه معاویهمعاویه به امام (علیه‌السّلام) نوشت: شام را به من بده جنگ تمام شود، جنگ، عرب را خورد و از آنها چیزی نماند، امام (علیه‌السلام) در جواب نوشت: «و اما طلبک الیّ الشّام فانی لم اکن لاعطیک الیوم ما منعتک امس و اما قولک ان الحرب قد اکلت العرب... الا و من اکله الحق فالی الجنة و من اکله الباطل فالی النار؛ امّا اینکه از من شام را خواسته‌ای، آنچه را که دیروز نداده‌ام و تو را در امارت باقی نگذاشته‌ام، امروز به تو نمی‌دهم، امّا اینکه می‌گویی جنگ، عرب را خورد ... بدان هر کس حق او را خورده به بهشت رفته و هر کس باطل او را خورده بطرف آتش رفته است.» ۴ - اقوام گذشتهو دربارۀ اقوام گذشته فرموده است: «سلکوا فی بطون البرزخ سبیلا سلطّت الارض علیهم فیه فاکلت من لحومهم و شربت من دمائهم فاصبحوا فی فجوات قبورهم جمادا ...؛ داخل شدند در شکم‌های قبر به راه بخصوصی که زمین بر آنها مسلّط گردید گوشت‌هایشان را خورد و خون‌هایشان را نوشید و آنها در لحدهای قبور بصورت جماد در آمدند.» ۵ - ضرر و زیان حسادتو نیز فرموده: «و لا تحاسدوا فان الحسد یاکل الایمان کما تاکل النار الحطب» ۶ - پانویس
۷ - منبع• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اکل»، ص۵۵-۵۶. |